December is voor velen de maand van het grote aftellen. Het aftellen naar kerst met haar diners, feestelijkheden en ongemakkelijkheden. Het aftellen naar de jaarwisseling, naar een nieuwe set van 365 (of 366) dagen en dit keer zelfs een nieuw decennium. We maken ons druk, wensen elkaar ‘fijne dagen’ en slepen karrenvrachten met eten en drinken onze huizen binnen. Alles voor de feestdagen.

‘Fijne feestdagen’ heeft dit jaar voor mij een andere toon dan andere jaren. Sommige mensen proberen het uitwisselen van kerstwensen te vermijden, anderen wensen me met de grootste terughoudendheid of juist met veel zwaarte mooie dagen toe. De woorden lijken een lading te hebben gekregen, net als andere heel normale zinnen en onschuldige vragen zoals ‘hoe gaat het?’ of ‘waar woon je?’

Verlies

Het afgelopen jaar was dan ook beladen. Het was gerust het moeilijkste jaar uit mijn leven tot nu toe. Een jaar van verlies – het verlies van liefde, van onbevangenheid, van vertrouwen, en ook het verlies van een thuis.

Het is niet gemakkelijk om woorden te geven aan wat dat laatste precies inhoudt. Een thuis laat zich niet zomaar omschrijven; het is meer dan vier muren en een dak. Thuis bestaat vaak uit mensen, maar soms ook uit bepaalde spullen of een omgeving. Het bestaat uit geuren, geluiden en smaken. Thuiskomen is een gevoel dat je voor lief neemt wanneer het er is, maar dat je compleet in verwarring kan brengen wanneer het verdwijnt.

Kostbaar

De afgelopen weken bracht ik wat tijd in Ierland door. Het lag niet per se voor de hand om zo snel alweer terug te gaan, maar ik voelde dat ik moest gaan. En dus ging ik. Ik worstelde, ik genoot, en ik kwam er thuis.

De gesprekken die ik voerde waren waardevol, en de tijd die ik doorbracht in de heuvels en de bergen was kostbaar. Soms alleen, soms samen met anderen, vond ik weer het ritme van klimmen en dalen, van struikelen en doorgaan. Ik ervaarde weer de rust, de stilte, de eenvoud. Voor het eerst sinds maanden voelde ik me weer mezelf en op mijn plek.

Terugkomen in Nederland is daardoor opnieuw een vreemde gewaarwording. Nederland is een thuis, mijn familie en vrienden zijn een thuis, maar het gevoel van thuiskomen ontbreekt. Tegelijk ben ik blij met de helderheid die begint te ontstaan door de stappen die ik zet. Ik ben blij met vonkjes van licht, perspectief en hoop. Ik weet waar ik naartoe wil, ik weet wat mijn doel is, al is de weg nog onduidelijk.

Aftellen

Terugkijkend op 2019 is het voor mij gemakkelijk om verbitterd te raken, en dat ben ik soms ook. Tegelijk is dit een jaar geweest waarin ik mezelf en de mensen om me heen op een heel nieuwe manier heb leren kennen. Ik ben diep teleurgesteld in sommigen, maar ik heb ook onverwacht mooie eigenschappen mogen ontdekken in anderen en in mezelf. Daardoor kan ik aan het einde van dit jaar, ondanks vlagen van bitterheid, ook dankbaar zijn.

Dankbaar dat er mensen zijn die uren achtereen naar mij luisteren, die niet bang zijn om in het donker naast me te gaan zitten en die zich niet zomaar laten afschrikken. Dankbaar voor mensen die nuchter en kritisch mij een spiegel durven voorhouden. Dankbaar voor mensen die in mij geloven en die achter me staan.

Ook ik tel af in december, al weet ik niet wat er wacht in het nieuwe jaar. Ik hoop op een thuis. Thuiskomen: dat is wat ik jou ook wens voor deze feestdagen en voor het jaar dat voor je ligt. Fijne dagen, maar vooral een thuis.

De woorden van deze blog buitelen al een aantal weken over elkaar heen in mijn hoofd en op mijn scherm. Nog nooit heb ik zoveel geschrapt, heroverwogen en weer opnieuw geschreven. Ik wil deze woorden niet schrijven, ik wil niet dat mensen ze lezen. Maar ik heb geen keus.